14 декабрь - бөйөк мәғрифәтсе М.Аҡмулланың тыуған көнө

Бәхет

Заманыңды яманлап,
Беҙҙәй ғәрип табылмаҫ;
Үҙ буйыңды төҙөй бир,
Йөмлә шәриф табылмаҫ;
Арғымағың яманлап,
Толпар ҡайҙан табырһың;
Тойғоноңдо233 яманлап,
Шоңҡар ҡайҙан табырһың;
Эскән һыуың яманлап,
Йофар ҡайҙан табырһың;
Күлдең һыуын яманлап,
Иҙел ҡайҙан табырһың;
Хакимыңды яманлап,
Ғәҙел ҡайҙан табырһың;
Хужаларың яманлап,
Артығын ҡайҙан табырһың;
Алған йәрең яманлап,
Матурын ҡайҙан табырһың;
Аҡ туныңды яманлап,
Атлас ҡайҙан табырһың;
Үҙ башыңды ҙур итеп,
Тиңдәш ҡайҙан табырһың;
Ҡарыларың яманлап,
Кәңәш ҡайҙан табырһың?
Турғай күрһәң, кәмләмә -
Бары тойғон табылмаҫ;
Ҡарындашың яманлап,
Үҙеңә туған табылмаҫ;
Әҙәм ғәзиз әйтер тип,
Күңелеңде һалмасы;
Нәфес - алдаусы дошмандың
Нәсихәтен алмасы.
Бәхете уянған ирҙәрҙең
Һәр бер эше уң булыр;
Дәүләте көнгә артылып,
Ни ҡылһа ла, мул булыр;
Бурҙай эте төлкө алып,
Ҡарсығаһы ҡаҙ алып,
Сауҙа ҡылһа, файҙа алып,
Ни ҡылһа ла, уң булыр.
Һүҙ һөйләһә, йүн булыр,
Ни тиһә лә ярашыр;
Биғәйбә, тип, ат ҡуйып,
Ил ауыҙына ҡарашыр.
Арғымаҡҡа мендем, тип,
Артҡы туптан аҙашма;
Көнөндә үҙем булдым, тип,
Киң бәйелгә талашма;
Артыҡ өсөн әйтешеп,
Дуҫың менән һынашма;
Еңгәнмен, тип, берәүгә
Ялған һүҙең ташлама;
Был донъяла ҡунаҡ һин,
Дәүләт, бәхет таптым, тип,
Ни бирһә лә - Алла, тип,
Шөкөрлөгөң ташлама.
Бәхетең бер көн йоҡлаһа,
Улай-былай ҡылырһың;
Ҡылған эшең уңмаһа,
Хайран булып торорһоң;
Миңә ни хәл булды, тип,
Иген йыртып йөрөрһөң;
Унан файҙа таба алмай,
Сауҙагәрлек ҡылырһың;
Ғәрип булып йығылһаң,
Үҙ малыңдан биҙерһең,
Бәхеткәйең булмаһа,
Михнәтте күп күрерһең;
Унан файҙа таба алмай,
Һыуға ҡармаҡ һалырһың;
Суртан түгел, сабаҡ юҡ,
Балдыр алып ҡалырһың -
Уңмаған саҡтарыңда
Шулай хайран ҡалырһың.
Ғилемлелек - даръялыр,
Ҙур рыялыҡ булмаһа;
Аҡыллы әҙәм - олуғтыр,
Асыуы артыҡ булмаһа;
Хәйерле бай йомарттыр,
Көнсөл, ялҡау булмаһа.
Донъя күрке - ҙур дәүләт,
Ҡунып та һулымаһа;
Ике донъя терәүе -
Хаҡ зекерен ҡуймаһа.
Яуыз уйҙар уйларһың,
Нәфселәрен тыймаһа;
Тәүбәле ҡол иманлы,
Донъя ғәмен уйлаһа.
Иманһыҙҙың билдәһе -
Шәриғәтте хурлаһа;
Ғеҙелһеҙҙең билдәһе -
Белә тороп бормаһа;
Иманлының билдәһе -
Хаҡтан муйын бормаһа;
Ғәҙҙелленең билдәһе -
Үткән эште ҡыумаһа;
Ямандарҙың билдәһе -
Яуға ҡаршы тормаһа;
Залимдарҙың билдәһе -
Нахаҡтан мал урлаһа;
Тән һаулығы - ғәнимәт,
Сырхаулығы булмаһа;
Тереклек - донъя күркелер,
Ахыры үлем булмаһа;
Самаңса дан күрер инең,
Тар ләхеткә ҡуймаһа;
Артында ҡалыр атаҡ юҡ,
Терелә даның булмаһа.